मँगो हॉपर (तुडतुडे)

 

सक्रिय काळ व नुकसानीचा प्रकार	निफ्प आणि प्रौढ पानांतील रस शोषुन घेतात.
अंडी देण्याचा काळ	लहान आकाराची अंडी पानांच्या गाभ्यात, फुलो-याच्या देठात, तसेच कळ्यांत दिली जातात. अंडी अवस्था 4 ते 7 दिवसांची असते.
सुप्तावस्था	प्रौढ हॉपर्स उन्हाळ्यात क्रियाशिल राहतात.
नियंत्रणाचे उपाय	डामेथोएट, फॉस्फोमिडॉन, सल्फर, कार्बारिल, इमिडाक्लोप्रिड, असिटामॅप्रिड ची फवारणी करावी

स्टेम बोरर 

सक्रिय काळ व नुकसानीचा प्रकार	ग्रब खोड, फांद्या, मुळे पोखरतो. छिद्रातुन घाण पदार्थ स्रवलेला दिसुन येतो. अळी पिवळसर रंगाची असते. अळी अवस्था 170 ते 190 दिवसांची असते.
अंडी देण्याचा काळ	पांढ-या रंगाची चमकदार अंडी खोडाच्या सालीच्या खाली दीली जातात.
सुप्तावस्था	सुप्तावस्था खोडांत किंवा फांदीत पुर्ण करते. सुप्तावस्था 1 महिना ते 6 महिन्यांची असते.
नियंत्रणाचे उपाय	क्विनालफॉस व डायक्लोरव्हॉस चे द्रावण इन्जेश्कन द्वारे टनेल मध्ये सोडावे. किंवा अल्युमिनियम फॉस्फाईड च्या गोळीचे तुकडे करुन छिद्रात टाकावे.

फळ माशी

सक्रिय काळ व नुकसानीचा प्रकार	लहान अळ्या (मॅगोट) फळातील गर खातो. ज्या ठिकाणातुन फळांत अंडी दिलेली असतात तो भाग तपकिरी होतो. प्रादुर्भाव ग्रस्त फळ कुजते व लवकर खाली पडते.
अंडी देण्याचा काळ	फळांवर (देठ जुळतो त्या भागाजवळ) अंडी दिली जातात. काहीशी पारर्दशक रंगाची 2 ते 15 अंडी दीली जातात. अंडी अवस्था 2 ते 3 दिवसांची असते.
सुप्तावस्था	कोष हा तपकिरी रंगाचा असतो. सुप्तावस्था जमिनीवर पुर्ण केली जाते.
नियंत्रणाचे उपाय	केमिकल ट्रॅप तसेच कामगंध सापळ्यांचा वापर करावा.

स्टोन व्हीविल

सक्रिय काळ व नुकसानीचा प्रकार	ग्रब फळाच्या गरतुन आतील बी (कोय) च्या सालीला पाखरुन बी (कोय) च्या आतील गर खातो.
अंडी देण्याचा काळ	लहान, पांढरी अंडी परिपक्व होत जाणा-या फळांवर (देठ जेथे फळांस जोडला जातो तेथे) दिली जातात.
सुप्तावस्था	सुप्तावस्था बी (कोय) च्या आत पुर्ण केली जाते. एक पिढी 40 ते 50 दिवसांत पुर्ण केली जाते. प्रौढ जुलै- ऑगस्ट पासुन पुढील हंगामापर्यंत सुप्तावस्थेत राहतात. एका वर्षात एकच पिढी असते.
नियंत्रणाचे उपाय	केरोसिन ऑईल इमल्शन ची खोडावर फवारणी घ्यावी. दर 15 दिवसांनी फळांवर मॅलेथिऑन ची फवारणी घ्यावी.

गॉल मिज (मिज माशी)

सक्रिय काळ व नुकसानीचा प्रकार	अळी पानांवर फोड आल्यासारखे ठिपके तयार करते. किड पानांवर, फुलोरा, तसेच लहान फळांवर देखिल उपजीविका करते.
अंडी देण्याचा काळ	कोवळ्या पानांवर तसेच डोळ्यांवर (बड) दिली जातात. अंडी एकट्याने (एका ठिकाणी एक) दिली जातात.
सुप्तावस्था	सुप्तावस्था कोषात पुर्ण केली जाते. कोष तपकिरी पिवळसर असतो. प्रौढ नारंगी रंगांची सुक्ष्म माशी असते.
नियंत्रणाचे उपाय	नविन फुट येत असतांनाच कार्बारील, फॉस्फोमिडॉन, डायझिनॉन ची फवारणी करावी.

 

 

Install methyl ugenol “Rakshak” tarp @ 4 nos. per ha in cucurbitaceous vegetable crops, for effective
control of fruit fly.